Phát hiện ngoại hành tinh mới có thể có mây nước

Đây được coi là một trong những ngoại hành tinh ngoại mát mẻ nhất và nhỏ nhất được phát hiện cho đến nay. Ảnh minh họa Pixabay

 Ngoại hành tinh, nằm bên ngoài hệ mặt trời của Trái đất, được gọi là TOI-1231 b. Cả Sao Hải vương và TOI-1231 b đều có sự tương đồng với nhau về trạng thái khí và bầu khí quyển phong phú của chúng. Hành tinh này quay quanh một ngôi sao lùn đỏ, NLTT 24399, cứ sau khoảng thời gian 24 ngày ở Trái đất thì nó hoàn thành quỹ đạo xung quanh ngôi sao lùn đỏ này. Ngôi sao lùn đỏ này nhỏ, mờ hơn và có tỷ trọng nhỏ hơn so với Mặt trời nhưng tuổi của nó thì nhiều hơn Mặt trời.

Khối lượng của ngoại hành tinh TOI-1231 b lớn hơn Trái đất 15,4 lần. Mặc dù quay quanh gần ngôi sao của nó, không khí ở đây lạnh hơn các ngoại hành tinh khác ở mức trung bình 56 độ C. Nó được coi là một trong những ngoại hành tinh ngoại mát mẻ nhất và nhỏ nhất được phát hiện cho đến nay.

Các hành tinh lạnh thỉnh thoảng có mây cao trong bầu khí quyển của chúng. Ảnh minh họa Pixabay

Đồng tác giả nghiên cứu Diana Dragomir cho biết: "Mặc dù khoảng cách so với Mặt trời của TOI-1231 b gần ngôi sao của nó hơn Trái đất 8 lần nhưng nhiệt độ của nó vẫn gần tương tự như Trái đất, nhờ ngôi sao chủ mát hơn và ít ánh sáng hơn". Một chuyên gia nghiên cứu ngoại hành tinh tại Đại học New Mexico, trong một tuyên bố đã nói: "Tuy nhiên, bản thân hành tinh này thực sự lớn hơn Trái đất và nhỏ hơn một chút so với Sao Hải Vương - chúng ta có thể gọi nó là một sao Hải Vương phụ".

Các hành tinh mát mẻ thỉnh thoảng có mây cao trong bầu khí quyển của chúng. Bằng cách so sánh TOI-1231 b với các ngoại hành tinh khác có kích thước và nhiệt độ tương tự, các nhà khoa học có thể suy luận liệu có những đám mây chứa nước hay không.

"TOI-1231 b là một trong những hành tinh khác duy nhất mà chúng ta biết có kích thước và phạm vi nhiệt độ tương tự Trái đất, vì vậy những quan sát trong tương lai về hành tinh mới này sẽ cho chúng ta xác định mức độ phổ biến (hoặc hiếm) của các đám mây nước hình thành xung quanh chúng'', Jennifer Burt, một nhà khoa học JPL của NASA, cho biết trong một tuyên bố.

Để phát hiện ngoại hành tinh, các nhà khoa học đã sử dụng dữ liệu từ Vệ tinh khảo sát ngoại hành tinh (TESS). Ra mắt vào năm 2018, TESS nghiên cứu 200.000 ngôi sao sáng nhất gần Mặt trời. Vệ tinh tìm kiếm các ngoại hành tinh bằng cách xác định "quá trình chuyển đổi", xảy ra khi một hành tinh chặn ánh sáng từ ngôi sao mà nó quay quanh.

Các nhà khoa học đã tiến hành nghiên cứu sâu hơn bằng cách sử dụng Máy quang phổ tìm kiếm hành tinh (PFS) với kính thiên văn Magellan Clay tại Đài quan sát Las Campanas ở Chile. PFS tìm kiếm ngoại hành tinh dựa trên tương tác hấp dẫn với các ngôi sao chủ để tìm hiểu thêm về khối lượng và quỹ đạo của chúng. Phép đo này thu được bằng cách xác định các biến đổi trong vận tốc sao.

Cuối tháng này, Kính viễn vọng Không gian Hubble được thiết lập để quan sát kỹ hơn TOI-1231 b. Hubble sẽ nghiên cứu sự thoát ra của hydro từ bầu khí quyển của ngoại hành tinh. Những nguyên tử này rất khó phát hiện vì chúng thường bị chặn bởi bầu khí quyển của hành tinh chúng ta hoặc khí giữa các vì sao. Nếu việc phóng Kính viễn vọng James Webb vào mùa thu năm nay không bị trì hoãn, nó cũng sẽ nghiên cứu sâu hơn về các ngoại hành tinh và thành phần của bầu khí quyển của chúng.

Với kính thiên văn Hubble và Webb, Các nhà khoa học sẽ có thể sử dụng quang phổ truyền qua để chụp ánh sáng sao phát ra từ TOI-1231 b xuyên qua bầu khí quyển của nó. Khi các phân tử trong khí quyển hấp thụ ánh sáng, chúng hiển thị dưới dạng các vạch tối có thể được đọc như một “mã vạch” và thông báo cho các nhà khoa học về các chất khí trong khí quyển.

Burt nói trong một tuyên bố: “Một trong những kết quả hấp dẫn nhất trong hai thập kỷ qua của khoa học ngoại hành tinh là cho đến nay, không có hệ hành tinh mới nào mà chúng ta phát hiện được trông giống như hệ mặt trời của chúng ta”.

Ngọc Mai

Nguồn: https://www.ntdvn.com/khoa-hoc/phat-hien-ngoai-hanh-tinh-moi-co-the-co-may-nuoc-200887.html